Tekst źródłowy strony Powszechna Deklaracja Praw Człowieka


Trzecia Sesja Ogólnego Zgromadzenia ONZ, obradująca w Paryżu, uchwaliła 10 grudnia 1948
roku Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Dokument ten stanowi niewątpliwie jedno
z największych i najtrwalszych osiągnięć ONZ. Przetłumaczona na większość języków świata
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zbiera oraz porządkuje osiągnięcia i postulaty człowieka,
który od wielu setek lat toczy nie skończoną jeszcze walkę o swoją wolność i swoją godność.
* ZWAŻYWSZY, że uznanie przyrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich
członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju świata,
* ZWAŻYWSZY, że nieposzanowanie i nieprzestrzeganie praw człowieka doprowadziło do aktów
barbarzyństwa, które wstrząsnęły sumieniem ludzkości, i że ogłoszono uroczyście jako
najwznioślejszy cel ludzkości dążenie do zbudowania takiego świata, w którym ludzie korzystać
będą z wolności słowa i przekonań oraz z wolności od strachu i nędzy,
* ZWAŻYWSZY, że konieczne jest zawarowanie praw człowieka przepisami prawa, aby nie musiał
- doprowadzony do ostateczności - uciekać się do buntu przeciw tyranii i uciskowi,
* ZWAŻYWSZY, Że konieczne jest popieranie rozwoju przyjaznych stosunków między narodami,
ZWAŻYWSZY, że Narody Zjednoczone przywróciły swą wiarę w podstawowe prawa człowieka,
godność i wartość jednostki oraz w równouprawnienie mężczyzn i kobiet, oraz wyraziły swe
zdecydowanie popierania postępu społecznego i poprawy warunków zycia w większej wolności,
* ZWAŻYWSZY, że Państwa Członkowskie podjęły się we współpracy z Organizacją Narodów
Zjednoczonych zapewnić powszechne poszanowanie i przestrzeganie praw człowieka
i podstawowych wolności,
* ZWAŻYWSZY, że jednakowe rozumienie tych praw i wolności ma olbrzymie znaczenie dla ich
pełnej realizacji,

'''PRZETO ZGROMADZENIE OGÓLNE ogłasza uroczyście niniejszą
Powszechną Deklarację Praw Człowieka jako wspólny najwyższy cel wszystkich ludów i wszystkich narodów, aby wszyscy ludzie
i wszystkie organy społeczeństwa mając stale w pamięci niniejszą Deklarację - dążyły w drodze
nauczania i wychowywania do rozwijania poszanowania tych praw i wolności i aby zapewniły za
pomocą postępowych środków o zasięgu krajowym i międzynarodowym powszechne i skuteczne
uznanie i stosowanie tej Deklaracji zarówno wśród Państw Członkowskich, jak i wśród narodów
zamieszkujących obszary podległe ich władzy.'''
* Artykuł 1
Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni
obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.
* Artykuł 2
Każdy [[człowiek]] posiada wszystkie prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji bez względu
na jakiekolwiek różnice rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych,
narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiegokolwiek innego stanu.
Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub
międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy
dany kraj lub obszar jest niepodległy, czy też podlega systemowi powiernictwa, nie rządzi się
samodzielnie lub jest w jakikolwiek sposób ograniczony w swej niepodległości. 
* Artykuł 3
Każdy [[człowiek]] ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby.
* Artykuł 4
Nie wolno nikogo czynić niewolnikiem ani nakładać na nikogo służebności; niewolnictwo i handel
niewolnikami są zakazane we wszystkich swych postaciach.
* Artykuł 5
Nie wolno nikogo torturować ani karać lub traktować w sposób okrutny, nieludzki lub poniżający.
* Artykuł 6
Każdy [[człowiek]] ma prawo do uznawania wszędzie jego osobowości prawnej.
* Artykuł 7
Wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo, bez jakiejkolwiek różnicy, do jednakowej ochrony
prawnej. Wszyscy mają prawo do jednakowej ochrony przed jakąkolwiek dyskryminacją, będącą
pogwałceniem niniejszej Deklaracji, i przed jakimkolwiek narażeniem na taką dyskryminację.
* Artykuł 8
Każdy [[człowiek]] ma prawo do skutecznego odwoływania się do kompetentnych sądów krajowych
przeciw czynom stanowiącym pogwałcenie podstawowych praw przyznanych mu przez konstytucję
lub przez prawo.
* Artykuł 9
Nikogo nie wolno samowolnie aresztować, zatrzymać lub wygnać z kraju.
* Artykuł 10
Każdy [[człowiek]] ma na warunkach całkowitej równości prawo, aby przy rozstrzyganiu o jego
prawach i zobowiązaniach lub o zasadności wysuwanego przeciw niemu oskarżenia o popełnienie
przestępstwa być słuchanym sprawiedliwie i publicznie przez niezależny i bezstronny sąd.
* Artykuł 11
1. Każdy [[człowiek]] oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo, aby uznawano go za
niewinnego dopóty, dopóki nie udowodni mu się winy zgodnie z prawem podczas
publicznego procesu, w którym zapewniono mu wszystkie konieczne środki obrony.

2. Nikt nie może być skazany za przestępstwo z powodu działania lub zaniechania nie
stanowiącego w chwili jego dokonania przestępstwa według prawa krajowego lub
międzynarodowego. Nie wolno także wymierzać kary wyższej niż ta, która była
przewidziana w chwili popełnienia przestępstwa.
* Artykuł 12
Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe, ani w jego
korespondencję, ani też uwłaczać jego honorowi lub dobremu imieniu. Każdy człowiek ma prawo do
ochrony prawnej przeciwko takiej ingerencji lub uwłaczaniu.
* Artykuł 13 
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania
w granicach każdego Państwa.

2. Każdy [[człowiek]] ma prawo opuścić jakikolwiek kraj, włączając w to swój własny, i powrócić
do swego kraju.
* Artykuł 14
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo ubiegać się o azyl i korzystać z niego w innym kraju w razie
prześladowania.
2. Nie można powoływać się na to prawo w przypadku ścigania wszczętego rzeczywiście
z powodu popełnienia przestępstwa pospolitego lub czynu sprzecznego z celami i zasadami
Organizacji Narodów Zjednoczonych.
* Artykuł 15
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo do posiadania obywatelstwa.

2. Nie wolno nikogo pozbawiać samowolnie obywatelstwa ani nikomu odmawiać prawa do
zmiany obywatelstwa.
* Artykuł 16
1. Mężczyźni i kobiety bez względu na jakiekolwiek różnice rasy, narodowości lub wyznania
mają prawo po osiągnięciu pełnoletności do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Mają
oni równe prawa w odniesieniu do zawierania małżeństwa, podczas jego trwania i po jego
ustaniu.

2. Małżeństwo może być zawarte jedynie za swobodnie wyrażoną pełną zgodą przyszłych
małżonków.

3. Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i ma prawo do ochrony ze
strony społeczeństwa i Państwa.
* Artykuł 17
1. Każdy [[człowiek]], zarówno sam jak i wespół z innymi, ma prawo do posiadania własności.
2. Nie wolno nikogo samowolnie pozbawiać jego własności.
* Artykuł 18
Każdy [[człowiek]] ma prawo wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje swobodę
zmiany wyznania lub wiary oraz swobodę głoszenia swego wyznania lub wiary bądź indywidualnie,
bądź wespół z innymi ludźmi, publicznie i prywatnie, poprzez nauczanie, praktykowanie, uprawianie
kultu i przestrzeganie obyczajów.
* Artykuł 19
Każdy [[człowiek]] ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania
niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów
wszelkimi środkami, bez względu na granice.
* Artykuł 20
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo spokojnego zgromadzania i stowarzyszania się.

2. Nikogo nie można zmuszać do należenia do jakiegoś stowarzyszenia. 
* Artykuł 21
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo do uczestniczenia w rządzeniu swym krajem bezpośrednio lub
poprzez swobodnie wybranych przedstawicieli.

2. Każdy [[człowiek]] ma prawo równego dostępu do służby publicznej w swym kraju.

3. Wola ludu jest podstawą władzy rządu; wola ta wyraża się w przeprowadzanych okresowo
rzetelnych wyborach, opartych na zasadzie powszechności, równości i tajności, lub na innej
równorzędnej procedurze, zapewniającej wolność wyborów.
* Artykuł 22
Każdy [[człowiek]] ma jako członek społeczeństwa prawo do ubezpieczeń społecznych; ma również
prawo do urzeczywistniania - poprzez wysiłek narodowy i współpracę międzynarodową oraz
zgodnie z organizacją i zasobami każdego Państwa - swych praw gospodarczych, społecznych
i kulturalnych, niezbędnych dla jego godności i swobodnego rozwoju jego osobowości.
* Artykuł 23
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo do pracy, do swobodnego wyboru pracy, do odpowiednich
i zadowalających warunków pracy oraz do ochrony przed bezrobociem.

2. Każdy [[człowiek]], bez względu na jakiekolwiek różnice, ma prawo do równej płacy za równą
pracę.

3. Każdy pracujący ma prawo do odpowiedniego i zadowalającego wynagrodzenia,
zapewniającego jemu i jego rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej
i uzupełnianego w razie potrzeby innymi środkami pomocy społecznej.

4. Każdy [[człowiek]] ma prawo do tworzenia związków zawodowych i do przystępowania do
związków zawodowych dla ochrony swych interesów.
* Artykuł 24
Każdy [[człowiek]] ma prawo do urlopu i wypoczynku, włączając w to rozsądne ograniczenie godzin
pracy i okresowe płatne urlopy.
* Artykuł 25
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo do stopy życiowej zapewniającej zdrowie i dobrobyt jego i jego
rodziny, włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i konieczne
świadczenia socjalne, oraz prawo do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby,
niezdolności do pracy, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w inny sposób od
niego niezależny.

2. Matka i dziecko mają prawo do specjalnej opieki i pomocy. Wszystkie dzieci, zarówno
małżeńskie jak i pozamałżeńskie, korzystają z jednakowej ochrony społecznej.
* Artykuł 26
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo do nauki. Nauka jest bezpłatna, przynajmniej na stopniu
podstawowym. Nauka podstawowa jest obowiązkowa. Oświata techniczna i zawodowa jest
powszechnie dostępna, a studia wyższe są dostępne dla wszystkich na zasadzie równości
w zależności od zalet osobistych.

2. Celem nauczania jest pełny rozwój osobowości ludzkiej i ugruntowanie poszanowania praw
człowieka i podstawowych wolności. Krzewi ono zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między
wszystkimi narodami, grupami rasowymi lub religijnymi; popiera działalność Organizacji
Narodów Zjednoczonych zmierzającą do utrzymania pokoju. 

3. Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wyborze nauczania, które ma być dane ich dzieciom.
* Artykuł 27
1. Każdy [[człowiek]] ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu kulturalnym
społeczeństwa, do korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania
z jego dobrodziejstw.

2. Każdy [[człowiek]] ma prawo do ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających
z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej.
* Artykuł 28
Każdy [[człowiek]] ma prawo do takiego porządku społecznego i międzynarodowego, w którym
prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji byłyby w pełni realizowane.
* Artykuł 29
1. Każdy [[człowiek]] ma obowiązki wobec społeczeństwa, bez którego niemożliwy jest swobodny
i pełny rozwój jego osobowości.

2. W korzystaniu ze swych praw i wolności każdy człowiek podlega jedynie takim
ograniczeniom, które są ustalone przez prawo wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego
uznania i poszanowania praw i wolności innych i w celu uczynienia zadość słusznym
wymogom moralności, porządku publicznego i powszechnego dobrobytu demokratycznego
społeczeństwa.
3. Z niniejszych praw i wolności nie wolno w żadnym przypadku korzystać w sposób sprzeczny
z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
* Artykuł 30
'''Żadnego z postanowień niniejszej Deklaracji nie można rozumieć jako udzielającego jakiemukolwiek Państwu, grupie lub osobie jakiegokolwiek prawa do podejmowania działalności lub wydawania aktów zmierzających do obalenia któregokolwiek z praw i wolności zawartych w niniejszej Deklaracji'''.

----

Niniejszy dokument dostępny jest : http://www.zawodowy-polak.pl/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf

[[Plik:Życie.jpg]]